Pomniejszanie czcionki Powiększanie czcionki Przycisk zmiany kontrastu

Sprzedaż na pokazach – czy wiesz, jakie masz prawa?

Sporą grupę konsumentów zgłaszających się do Inspekcji Handlowej stanowią osoby, które zawarły umowę poza lokalem przedsiębiorstwa – na pokazie zorganizowanym np. w hotelu, czy podczas turnusu rehabilitacyjnego lub wycieczki. Są to najczęściej osoby starsze, mające stałe ale niskie dochody, będące grupą docelową dla przedsiębiorców prowadzących tego typu formę sprzedaży. Konsumenci zawierający umowy kupna-sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa, mają problemy zarówno z odstąpieniem od nich, jak i ze zwrotem towaru, którego jakość okazuje się nieadekwatna do wysokiej ceny. Specyficzna forma takiej sprzedaży powoduje, iż konsumenci podejmują decyzję o zakupie pod wpływem chwili, w sposób nieprzemyślany i będąc niejednokrotnie wprowadzonymi w błąd, co do jakości, przeznaczenia i ceny oferowanego produktu.

Warto zatem przypomnieć, jakie prawa przysługują konsumentom w przypadku zawarcia takiej umowy i gdzie mogą szukać pomocy w przypadku niemożności ich wyegzekwowania.

Podstawowe przepisy w powyższym zakresie znajdziemy w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2017 r., poz. 683 z późn. zm.).

Zgodnie z regulacjami w niej zawartymi, w przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, sprzedający powinien przekazać konsumentowi dokument umowy lub potwierdzenie jej zawarcia na papierze lub – za zgodą kupującego – na innym trwałym nośniku. Najpóźniej w chwili zawarcia takiej umowy ma on obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały m.in. o:

  • łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a także opłatach za transport, dostarczenie, usługi pocztowe oraz innych kosztach;
  • sposobie i terminie:
    - spełnienia świadczenia oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji,
    - wykonania prawa odstąpienia od umowy, a także wzorze formularza odstąpienia od umowy;
  • kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument.
Konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, ma prawo odstąpić od niej bez podawania przyczyny w terminie 14 dni. Jest to tzw. prawo do namysłu, umożliwiające kupującemu zapoznanie się z towarem i rozważenie racjonalności zakupu. Należy pamiętać, iż uprawnienie to nie przysługuje w przypadku zakupów w sklepach stacjonarnych. Tam przyjęcie zwrotu towaru zależy od dobrej woli sprzedawcy.

Odstąpienie od umowy następuje poprzez złożenie przez konsumenta stosownego oświadczenia. Jego forma może być dowolna, ale dla celów dowodowych najlepiej uczynić to na piśmie, zachowując potwierdzenie wysłania. Oświadczenie można sformułować samodzielnie lub skorzystać z gotowego formularza.

Gdy dojdzie do takiego odstąpienia od umowy, sprzedawca musi niezwłocznie – nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia – zwrócić konsumentowi dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia towaru. Pieniądze powinny zostać zwrócone w taki sam sposób, jakiego wcześniej użył kupujący, chyba że wyraził on zgodę na inną formę zwrotu wpłaconych należności.

Na konsumencie natomiast ciąży obowiązek bezzwłocznego odesłania towaru, nie później niż w terminie 14 dni od dnia, w którym złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Do zachowania niniejszego terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem. Co ważne termin zwrotu towaru nie obowiązuje, jeżeli sprzedawca zobowiązał się, że sam go odbierze od konsumenta.

Należy również pamiętać, iż to konsument pokrywa wszystkie bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy (np. koszty opakowania czy nadania), chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował kupującego o konieczności ich poniesienia.

Ponadto konsument odpowiada wobec sprzedawcy za zmniejszenie wartości rzeczy w przypadku korzystania z niej w nieodpowiedni sposób. Ma on prawo zbadać funkcjonowanie i charakter towaru w taki sposób, w jaki mógłby to uczynić kupując towar w sklepie stacjonarnym. Nie może jednak używać rzeczy w sposób nieograniczony. Jeśli tak robi, przedsiębiorca ma prawo obciążyć go dodatkowymi kosztami w związku ze zmniejszeniem wartości towaru.

Jeśli przedsiębiorca odmawia przyjęcia zwrotu towaru w ustawowym terminie, konsument może skorzystać z pomocy organizacji konsumenckich czy instytucji, których ustawowym obowiązkiem jest ochrona praw i interesów konsumentów. Taką instytucją jest między innymi Inspekcja Handlowa. Aby rozwiązać powstały problem, konsument może złożyć wniosek o pozasądowe rozwiązanie sporu, którego celem jest polubowne i dobrowolne dojście do porozumienia obu stron, czy też skorzystać z pomocy Stałego Sądu Polubownego działającego przy Małopolskim Wojewódzkim Inspektorze Inspekcji Handlowej.

Informacje dotyczące postępowań w sprawie pozasądowego rozwiązania sporów konsumenckich, czy też dotyczące Stałego Sądu Polubownego są dostępne pod linkami: Pozasądowe Rozwiązywanie Sporów:

http://www.krakow.wiih.gov.pl/Content/Page/przebieg_postepowania
Stały Sąd Polubowny: http://www.krakow.wiih.gov.pl/Content/Page/tryb_postepowania

Przypominamy również o kampanii Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów „Seniorze, uważaj!”, której celem jest ostrzeżenie konsumentów przed nieuczciwymi zachowaniami niektórych przedsiębiorców w trakcie zawierania umów poza lokalem, czyli na pokazach czy w domach. Zachęcamy zatem do odwiedzenia strony Urzędu i obejrzenia materiałów informacyjnych:

https://uokik.gov.pl/dzialania_edukacyjne_konsumenci.php#faq3380

Aktualizacja: 2018-07-02 15:08